Kredi Notu Nasıl Hesaplanır?

Kredi notu, sizin bankalarla geçmişten günümüze dek yaptığınız tüm finansal işlemlerinize verilen puanlardır. Kredi kartı ödemeleriniz, tüketici kredisi, ihtiyaç kredisi, bayram kredisi, emekli kredisi, taşıt kredisi gibi tüm bireysel ve ticari kredi taksiti ödemeleriniz baz alınarak hesaplanmaktadır. Düzenli ve ödemelerinizi zamanında yapan bir müşteri iseniz kredi notunuz yüksek, düzensiz ve ödemeleri geciktiren bir kişi iseniz kredi notunuz düşük olmaktadır. Kredi notunuzun düşük ya da yüksek olması sizin daha sonraki bankacılık işlemlerinizi etkileyeceği için önemlidir.

Kredi notu her bankanın ulaşabildiği ortak bilgi havuzunda yer almaktadır. Bu bilgi havuzunu yöneten kuruluş Kredi Kayıt Bürosudur. Kısaca KKB olarak adlandırılan bu kuruluş FİNDEKS adı verilen bir sistem geliştirmiştir. O yüzden kredi notu kimi yerlerde Findeks notu olarak da geçer. Findeks notu Kredi Kayıt Bürosu tarafından belirlenen toplam beş kritere göre hesaplanmaktadır.

1. Kredi Kartı ve Bireysel Kredi Ödemeleriniz

   En çok kullanılan bankacılık ürünlerinden olan bireysel krediler ve kredi kartları hemen her ay taksit ödediğiniz ürünlerdir. Bu ödemelerinizin düzeni veya düzensizliği kredi notunuzu etkileyen en önemli faktördür. % 100 üzerinden değerlendirmeye alacak olursak, kredi kartı ve bireysel kredi ödemeleriniz % 35 gibi önemli bir oranda etki etmektedir. O yüzden bu tür ödemelerinizi ihmal etmemeniz gerekir.

Birden fazla ödeme geciktirdiyseniz; Tüketiciler kredi kartı ödemelerini veya bireysel kredi taksitlerini birkaç gün geciktirmenin önemsiz olduğunu düşünürler. Halbuki son ödeme tarihiniz itibariyle aradan bir gün geçse bile kredi notunuzu olumsuz etkilenmektedir. Başka bir hesabınızda paranız varsa sakın ödemenizi geciktirmeyin; çünkü kredi notu düşünce toparlamak biraz zaman almaktadır.

Ödemeleriniz epey geciktiyse; Az önce belirttiğimiz gibi ödemenizi bir gün bile geciktirirseniz kredi notunuz olumsuz etkilenmektedir. Eğer ödemeleriniz daha fazla gecikirse; ne yazık ki Findeks notunuz her geçen gün daha fazla olumsuz etkilenecektir. Kısacası ne kadar geciktirirseniz o kadar kötü. Geciken taksitiniz ilk taksit ise kredi notunuz daha farklı etkilenir, ikinci taksitiniz ise daha farklı etkilenir. Daha fazla etkileyen, bankanızın alışkanlık haline getirdiğinizi düşündüğü ikinci taksitinizdir.

2. Bankalara Olan Toplam Borcunuz

Aylık ödemelerinizin dışında bankalara olan kayıt altındaki borçlarınız da kredi notunuzu etkilemektedir. Bu etkileme oranı yine % 35’tir. Özellikle yeni bir kredi başvurunuzda, bankanız mevcut toplam borcunuzu da inceler. Kendilerinden çekmek istediğiniz krediyi ödeyip ödeyemeyeceğinizi kontrol ederler.

Bankalara çok borcunuz varsa; bankalara gelirinizi aşacak düzeyde borcunuz birikmişse, kredi notunuz olumsuz etkilenir ve düzenli ödüyor olsanız bile toplam borcunuz sizi risk grubunda gösterir. Bunu aşmanın yolu taksitlerinizi düzenli ödemeye devam etmek ve borcunuzu azaltmaktadır. Acil kredi ihtiyacınız varsa ipotek veya başka bir teminat göstererek, borcunuz çok olsa bile yeni kredi çekebilirsiniz.

Kredi kartı limitleriniz doluysa; bankalar çekmek istediğiniz krediye yaptığınız başvuruyu incelerken, kredi kartınızdaki limitlere de göz atar. Birden fazla kredi kartınızda doluluk oranı had safhadaysa ve siz yeni bir borçlanma peşindeyseniz, kredi notunuz hesaplanırken, bu olumsuz etkileyecektir.

3. Son Çektiğiniz Kredinin Zamanı

Şimdiki başvurunuzdan kısa bir süre önce kredi çektiyseniz, yeni bir borçlanma yapmışsınız demektir ve bu risktir. Bankanız arka arkaya çekmek istediğiniz kredinin sakıncalı olduğunu düşünecektir. Onlara böyle düşündüren kredi notunuzdur; çünkü kredi notu son çektiğiniz kredinin zamanından % 11 oranında etkilenmektedir.

4. Kredi Kullanma Sıklığınız

Bireysel veya ticari kredi çekimleriniz ve düzenli ödemeleriniz, hiç kredi kullanmayan yani bankalarla daha önce hiç alışverişi bulunmayan kişilere oranla daha olumlu karşılanmaktadır. Kredi çekmiş olmanız ve ödemiş olmanız kredi notunuzu % 10 oranında etkilemektedir.

5. Diğer Etkenler

Yukarıda saydığımız ana etkenler dışında bir takım farklı diğer değişkenler de kredi notunuzu % 9 oranında etkilemektedir. Bu faktörlerin en göze çarpanı çok sık bir şekilde kredi başvuru yapmanızdır. Bu şu anlama gelmektedir ki; “benim sürekli krediye ihtiyacım var çünkü gelir gider dengemi ayarlayamıyorum”. Bankalar bunu bu şekilde algılamaktadır.

Tüketicilerin kredi başvurularında ret cevabı almaları da kredi notunu olumsuz etkilemektedir. Olası bir başvuru durumunda kredi çekilip çekilemeyeceğini öğrenmek için yapılan girişimler de kredi notunuzu düşürür.

Bu 5 madde sonucunda hesaplanan kredi notunuz, hiç bir dezavantajlı durum yoksa 1900 gibi bir rakama tekabül eder. En düşük puanın 0 olduğu bu sistemde puanınız arttıkça kredi çekme ihtimaliniz yükselir.

Kredi notunuz 1700 – 1900 aralığındaysa ÇOK İYİ

Kredi notunuz 1500 – 1699 aralığındaysa İYİ

Kredi notunuz 1100 – 1499 aralığındaysa AZ RİSKLİ

Kredi notunuz 700 – 1099 aralığındaysa ORTA RİSKLİ

Kredi notunuz 1 – 699 aralığındaysa EN RİSKLİ şekilde betimlenir.

Tabi kredi çekerken herhangi bir teminat gösterir, bir gayri menkulünüzü ipotek ettirirseniz risk faktörleriniz o kredi başvurusu için göz ardı edilir; çünkü bankaya krediyi ödeyemediğiniz durumda alacağını tahsil edebilmesi için bir garanti veriyorsunuzdur.